Definecilikte Tılsım Nedir ?

TILSIM

Definecilikte  kemikleşen  bu safsatayı   bırakıp,  aklımızı beynimizi kullanmamız, çalışmalarımızı bilisel gerçekler üzerine

 inşa etmemiz gerekir. Müslüman biri putperest gibi davranış sergilememelidir. Çalışmalı, her geçen gün çalışmalarını modernize etmeyi asli bir görev gibi kabul edip ve bu şekilde  davranmalıdır. Definecilik ile Arkeoloji arasında amaç ve hedef bakımında  fazla  bir farklılık yoktur, modern bir defineci gidip aklın mantığın kabul etmediği bir takım safsatalarla uğraşmayacak, Arkeoloji biliminin ana temellerini, kural ve metotlarını kullanarak çalışmaya başlayacak ve aynı şekilde çalışmasını bitirecektir. Aksi halde, zaman, mali, iş gücü kaybı yanında tarihi belge niteliğindeki bir çok dokümanı tahrip etmenin ötesine geçmeyecektir.

Bu güne kadar İslam Dini bu tür bir inancı şiddetle ret etmiş, bu tür inanmaları 10 büyük günah arasında ifade  etmiştir.  Yine gelişen bilimsel veriler içerisinde kabul görmeyen, yine bilim dünyasında gerçekle, ciddiyetle alakası olmadığından  şiddetle ret edilen konulardandır.

Konuya kaynaklar bazında bakalım;

Anadolu kadınlarının (Nazar boncuğu) başlarına taktıkları metal süs eşyasına da tılsım denir. Baş süslemelerinde kullanılan tılsımın, kişiyi, nazar, iftira ve kötü ruhlardan koruduğuna inanılır  (İbn Haldun, Mukaddime, çev. Z.K. Ugan Ankara, 1957, 111, 2 vd.). Tılsım gümüş, altın vb. değerli metallerden yapıldığı gibi, bunların taklitlerinden, mücevherlerden, deniz kabuklarından da olabilir. Tılsımın "Manî" inancıyla da ilişkisi bulunmaktadır. Anadolu folklorunda tılsım genellikle büyünün etkisini sağlayan araçları ifade eder. Define vb. gizli şeyleri bulmak, kapalı yerleri açmak için ehlinin bildiği sözlere veya vasıtalara da tılsım denir (Meydan Larousse, XIX, 11508). Bir başka inanış; bulaşıcı hastalıkların tesirini önlemek ve insanlarla hayvanların kötülüklerinden korkmamak için de tılsım yapılır (M.Z. Pakalın, Osmanlı Tarih Deyimleri Sözlüğü, 111, 494).

Tılsım, insanları koruduğuna veya uğur getirdiğine inanılan tabiat veya insan eseri olan nesnelerin tamamını içine alır. Tılsımları insanlar bizzat kendileri üzerlerinde taşıyabilecekleri gibi, tesirli olması istenen arazi, dam çatısı, vb. yerlerde de saklayabilirler. İnsan yapısı tılsımlar, daha çok hayvan veya eşyaların küçük modelleriyle, üzerinde dinî yazılar bulunan madalyonlar ve yazılı kâğıtlardan oluşur. Bazı metal ve muskaların tılsım için kullanıldığı da oldukça yaygın uygulamadır.

Batıl inanışa göre tılsımların etkili olabilmesi, tabiattaki bazı güçlerle ilişki kurulmasına ve uğurlu bir zamanda dinî törenle yapılmasına bağlıdır Buna örnek; Antik Yunan ve Roma tapınaklarını gösterebiliriz. Tılsımdan medet ummanın mazisi oldukça eskilere gitmektedir. Papirüslerin incelenmesi Eski Mısır'da 75 kadar tılsımın mevcut olduğunu ortaya çıkarmıştır. Eski Mısır'da "Doğan Güneş" tılsımının, ölümden sonra yeniden dirilmeyi sağladığına inanılmıştır. Yine eski Mısır'da ölüyle birlikte gömülen "Menat" tılsımının, ölüyü tanrısal koruma altına aldığına kesin gözüyle bakılmıştır.

Hristiyanlık dünyasında da tılsımın çeşitli şekilleriyle kullanıldığı bilinmektedir. Bu kullanım, din adamlarının asırlar süren mücadelelerine rağmen hâlâ tam olarak önlenebilmiş değildir. Hristiyan halkın birtakım bâtıl inançlarından da kaynaklanan tılsım inancı, sihir, büyük ve efsunla beslenmektedir.

Yahudilikte uygulanan tılsım çeşitleri Hristiyanlık'tan çok daha yaygındır. Bunun nedeni, geç dönem Kabalacılarının tılsıma büyük ilgi göstermeleridir. Bundan dolayı tılsım hazırlamak hahamların görevleri arasında yer almıştır. Nitekim, lohusaya zarar verdiğine inanılan Lilit'ten korumak için doğum odasına tılsımlı eşyalar asılması, Yahudi toplumlarında hâlâ yaygın bir gelenek olarak varlığını sürdürmektedir (Ana Britannica, XX, 619).

Bazı değişik şekiller göstermekle beraber tılsım hemen her toplumda vardır. Eski Bâbil, Asur ve Persler'de tılsım bir teknik olarak uygulanmıştır. İslâm dışındaki bütün bâtıl ve muharref dinlerin tören ve âyinlerinde her zaman tılsımdan izler bulmak mümkündür. Birçok tarihçi ve sosyolog tılsımı, bâtıl ve muharref dinlerin bir parçası gibi ele almıştır. Tılsımla ilgili yazılı tarih öncesi bilgiler noksan olmakla beraber, Yunan ve Mısır papirüslerindeki bilgiler oldukça doyurucudur.

Türk toplumlarında tılsım ve tılsıma benzer uygulamaların mazisi İslâm öncesine kadar uzanır. İslâm'dan sonraki dönemlerde ise eski İran, Mezopotamya ve Mısır kültürlerinin tesiriyle tılsım az da olsa varlığını sürdürmüştür (Dinler Tarihi Ansiklopedisi, İstanbul, 1976, III, 606). Cahiliye dönemi Araplarında fal okları atmak, çeşitli anlamlara gelen taşlar dikmek, yıldızlara bakarak mana çıkarmak, birtakım kareler içinde harf veya rakamlar yazarak tılsım yapmak oldukça yaygın bir uygulama idi.

Anadolu'da tılsım ve tılsıma benzer uygulamalar, Hristiyanlık, eski putperest dinler ve komşu kültürlerin tesiriyle âdetâ kurumlaşmış, büyücülükle iç içe yürümüştür.

İslâm tılsım yapılmasını da, tılsıma inanılmasını da yasaklamış, medet umarak onu meslek edinmeyi şiddetle reddetmiştir. Ayrıca İslâm, tılsımın mucize ve keramete benzetilmemesine özen göstermiş, onu müşrik ve kâfirlere özgü bir faaliyet olarak değerlendirmiştir. İslâm'a göre tılsım, Allah'tan gelen bilgilere dayanmaz. Kur'an-ı Kerîm, tılsım ve ona benzer faaliyetleri bâtıl ve şeytan işi saymış (el-Âraf, 7/102), sâhir sözüyle de büyü ve tılsım yapanları kastetmiştir (el-Âraf, 7/109, 113; et-Tûr, 52/15; el-Hicr, 99/14-15). Hz. Muhammed'e gelen ilâhî vahye inanmayanlar ona sihirbaz, büyücü ve tılsımcı iftirasında bulunmuş ve sözlerini de sihir saymışlardır (el-Müddessir, 74/24).

Hz. Peygamber, yedi büyük günahtan birincisinin Allah'a şirk koşmak olduğunu açıklamış, ikincisi de "sihir ve tılsımla ilgilenmektir" buyurmuştur.

Kur'an-ı Kerîm ve Hadis-i Şerif'ler, Allah'ın iradesi dışında hiç bir kimsenin, hiç bir kimseye fayda veya zarar vermeyeceğini defalarca vurgulamış, tılsım yapan kişide olağanüstü bir güç bulunduğuna inanmayı kesinlikle reddetmiştir (el-Mâide, 5/90; Tâhâ, 20/69)

Yukarıdaki açıklamalarla birlikte tılsım olağan bir güç olmayıp, bir eşyayı korumak amacı ile yapılan koruyucu, saklama ve kamufle tabakası olarak kabul edersek olaya definecilik açısında bilimsel bir yaklaşım içinde olunur. Yani tuzak düzeneği, şaşırmaca yapılar, işaretler şifrelemeler gibi düşünmek aklın ve bilimsel bir gerçek olacaktır aksi halde bu inançla yaşamak sağlık, maddi ve manevi kayıplar içinde olacağımızı aklımızda çıkartmamak gerekir

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte Harita ile  Araziye Bakmak

Defineciler kahvesi, lokali, lokantası, derneği veya bu işlerle uğraşan kişilerin ellerine ummadıkları yerden ummadıkları haritalar gelir, geçer. Bu haritalara çok dikkat edinilmelidir. Gerçeği ile sahtesini ayırmak çok zor ve büyük şans işidir.

Bu haritaların çoğu harita pazarcıları tarafından çizilip, eskitilip para karşılığı meraklı arkadaşlara pazarlamasıyla gün ışığına çıkar. Ama para, emek, zaman her şey boşa gitmiştir. Geri getiremezsiniz. Onun için çok dikkatli davranılmalı. Her harita alınmamalı. Emin olmadığınız haritaları kaile bile almamalısınız.

Çünkü herkes harita yapabilir. Yeter ki biraz bilgi ve birkaç saati olsun. Harita çizmek o kadar basittir. Haritayı eskitmek belki birkaç gün alabilir. Ama her zaman stoklarda sahte harita olduğu unutulmamalıdır.

  Burada kullanılan haritanın yarıdan fazlası sahtedir. Bunun gerçeği nasıl anlaşılır? Nasıl emin olunur? Bu biraz zor. Çünkü harita cazip gelir. Zaten insanlar meraklı bir anda bir iki nokta çözülmesi sahte bir haritayı dahi gerçekmiş gibi algılanır. Bence bunun anlaşılmanın en güzel yolu harita teknisyenleri ve mühendisleridir. (Tabi konu ile ilgisi olanlar)

Harita alınacaksa mutlaka bir teknik personele danışılmalıdır. O olmadan harita alınıp boşa çalışma yapılmamalıdır.

         Haritanın gerçekliğinden emin olunduğu zaman sıra gelir haritanın çözülmesine eğer bölgenin haritası ise durum çok kolaydır. Haritayı arazide yönüne koyup işaretler saptamak profesyonel bir defineci için en fazla yarım saattir.

Harita okumak başlı başına bir sanattır. Bilgi ve beceri ister. Herkes harita okuyamaz. Her defineci haritayı çözemez. Önemli olan haritanın çözülmesi değil doğru çözülmesidir. Tabiri caizse taşları yerine oturtmaktır.

         Haritayı çözemiyorsanız bu işten anlayan birine çözdürmelisiniz. Olaylar bazen sizi yanıltır. İz ve işaretlerin neler ifade ettiğini bilmelisiniz.

         Burada hemen ana işaret ve izlerin çözümlenmesi lazım. Gözle inceleme burada bir kat daha önem kazanır.

         İyi gözlem yapamadıysanız harita bilginizde zayıfsa mutlaka yanlış yer kazacaksınız demektir. Bu riske girmeyiniz, heyecanınızı boşa harcamayınız.

         Haritaların hangi dönemde çizildiğini harita üzerindeki işaret ve izlerden anlaşılır. Dönemi belirledikten sonra doğanın aşınma ve yıpranması kuralının hesaplanması gerekir.

         Doğadaki her varlık su, güneş ve rüzgardan aşınma ve yıpranmaya uğrayacağı bir fizik kuralıdır. Dönem içinde bu yıpranma, bozulma, göçme, heyelan vesaire olayların yerine göre değerlendirilmesi gerekir.

         Harita gerçekten eski bir harita ise haritadaki bazı iz ve işaretlere ulaşılamayacaktır. Çünkü bazı izler yok olmuş veya yok olacak kadar aşınmış ve yıpranmış olacaktır. Bu durum profesyonel bir defineci için o kadar da önemli değildir. Çünkü bazı iz ve işaretler çabuk yok olmaz ve tek değildir.

         Haritalar her ne kadar eski olursa olsun, her ne kadar ilkel olursa olsun doğanın belli bir bölümü küçültülmüştür. Doğayı bir türlü bir bütün olarak ele alarak inceleme ve etüt etmelisiniz. Sizce neler yok olmuş olabilir ? sorusunu kendinize sormalısınız.

         Haritanın bölgesi bilinmiyor ise bence o harita hiçbir işe yaramaz. Çünkü haritayı doğaya uyduramayacak, doğa hakkında bilgi edinilemeyecektir. Profesyonel define avcısı veya işi gözlemleme yapamıyorsanız doğayı bir anlık görmekte işe yaramayacaktır.  

         Haritalarda diğer bir kural bir bölgeyi küçülterek çizmektir. Yani günümüz 1 / 5.000 veya 1 / 10.000 ölçekli haritalara benzerler. Eğer bölge biliniyorsa o bölgenin 1 / 5.000 ölçekli haritasını alıp üst üste çakıştırılmasında fayda vardır. Bu durum eski haritanın günümüz haritası ile benzerlik içerecektir.

         Her ne kadar amaç ve ölçekleri farklıda olsa size bazı bilgiler verecektir. Denemenin fayda sağlayacağından eminim.

         Haritalarda dikkat edilmesi gereken diğer bir hususta harita üzerindeki iz ve işaretlerin ne anlama geldiğinin doğru bilinmesidir. Eğer haritalardaki işaretleri bilemiyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım alınız. Bu size başarı sağlamada yardımcı olacaktır. Hedefinize ulaşamamış iseniz boşu boşuna kazı yapmayınız. Bu size para, zaman, emek gibi faktörlerin boşa gitmesi ile bıkkınlık ve hırs getirir.

         Olayı profesyonelce yaklaşmada fayda vardır. Hiçbir iş basit değildir. O halde olayı basite indirmeyip üzerinde titizlikle çalışınız.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define Harita İşaretleri

Haritalardaki işaretlerden binlerce anlam çıkacağını unutmayın. Burada önemli olan bütünlüktür. Bir işaretten yola çıkarak onun tamamlayanlarını bulun. Bunu diğer işaretlere de yaparak ortak bir noktaya geleceksiniz.

         İşaretlerin tamamını anlayabilirsiniz. Önemli olan bir bütünün parçalarıymış gibi düşünülmelidir. Her işareti anlamak mümkün değildir. Olaya bir doğru üzerinde giden noktaların belli bir hedefe gitmesi gibi düşünmelisiniz. İşaretleri % 80 çözdüyseniz diğer

 noktaların önemi yoktur.

         Harita üzerindeki işaretleri sitemizin işaretler bölümünde detaylı olarak bulabilirsiniz. Unutmayın veya yanılmayın genel olarak kullanılan işaretler bazen o harita için geçerli olmayabilir. O zaman mantıkla yaklaşın veya bir bilene danışın.

         Bütün iz ve işaretleri teker teker hangi anlama geldiğini açıklamak mümkün değildir. Bunun için açıklamalar kısa, sade ve net olarak yapılacaktır.

         Yanılmamanız gereken diğer bir nokta iz ve işaretlerin hangi kültüre veya döneme ait olduğunun bilinmesidir. Ermeni işaretleri ile Arap, Osmanlı, Yunan veya Kafkas işaretlerin anlamları tamamen farklıdır.

İşaretleri çözmeniz için ;

a.     İlgili topluma ait kültür yapısı,

b.     İlgili döneme veya zamana,

c.      Hazineyi gömen kişilere,

d.     İlgili dine ait verilerin tam olarak bilinmesi gerekir.

         Dört maddelik kategoriden sonra işaretlerin anlamları çözülebilir veya yakın anlamları ortaya çıkabilir.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define Haritasını Yönüne  Koyma  Tekniği

Defineciler bilirler. Haritalarla çalışılmasında en önemli şey haritaları yönüne koymaktır. Haritayı yönüne koyunca doğa (çevre) biliniyorsa gerisi ancak biraz adrenalin yükselmesiyle sonuçlanır.  

         Haritalarda mevcut ana işaretler (dağ, tepe, ırmak, kaya, mağara vs.) haritayı yönüne koymada size yardımcı olunacaktır. Haritayı doğru yönüne koymazsanız hedefiniz yanlış bir yer olacaktır. 

         Haritalarda önemli konulardan biriside güneşin doğudan doğuşu ve batıdan batışıdır. Bu konu haritanın genelinde görülebilir. Bir veya birkaç iz ve işaretle bu anlaşılamaz. Olaya üç boyutlu bir resme bakmak gibi bir şeydir. 

         Haritalarda güneş, rüzgar ve su akış yönü çok önemlidir. Açılarla harita yönüne konmazsa bütün emeğin boşa gideceği unutulmamalıdır.

         Haritayı yönüne koyduktan sonra detay, iz ve işaretlerle haritanın tam olarak yönüne girip girmediği test edilmelidir.

         Haritayı yönüne koyamıyorsanız hiç boşa uğraşmayın mutlaka yanlış yerde kazı yapacaksınız demektir.

 Haritalarda mevcut akarsu ve çeşme işaretleri büyük önem taşır. Bir diğer husus ise çeşmelerin eğime göre ön tarafı aşağı doğru baktığının unutulmaması gerektiğidir. Kaynak ve çeşmelere (pınarlara) önem vererek definecinin beyninde şimşeklerin çakmasını sağlar.

         Eski dönemlerde pınar, kaynak gibi su kenarları temel veriler kabul edilirdi. Yapacağınız kazı bölgesinde bu gibi yerlere dikkat etmekte fayda vardır.

         Pınar, su kaynağı, çeşme vs. kurumuş veya yer değiştirmiş olabilir. Konuyu etraflıca incelemekte fayda vardır.

         Haritadaki akarsular dağdan aşağı veya yüksekten aşağı gelir. İşaretlerin bol olduğu bölge akarsuyun oraya ulaştığının göstergesidir. Bu bize haritayı araziye yerine koymada önemli ipuçları verir.

         Unutulmaması gereken diğer bir nokta gömü yapılırken su ihtiyacının nereden giderildiğidir. Mutlaka yakın bölgede bir su kaynağı olması gerekir.

         Mevcut mağara, taş, mezar gibi belli yerler haritanın yönüne konduğunun testi için önemlidir.

         Mezarların veya mezarlıkların bakış açıları dine göre değiştiğinden hangi dine mensup olduğunun öğrenilmesinden sonra ilgili yöne bakarak harita doğa üzerinde yerine konulabilir.

         Haritadaki şelale, pınar, akarsu, mağara, mezar gerçek anlamları ile konulmamış olabilir. Konuyu bütünlük içerisinde değerlendirin.

         Haritadaki anlatılmak isteneni iyi anlarsınız haritayı yönüne koymak çocuğun suyla oynaması gibi basit, sade ve zevkli bir iştir.

         Haritalar 100 puanlık bilmece sorusuna benzer. Ne kadar çok alıştırma yapılırsa hata payı o kadar az olur.

         Bilemediğiniz veya zorlandığınız konularda ile sorular sorarak problemlerinizin aşılmasında sizlere yardımcı olabileceğimizi umarız.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define Haritasını Kompile Anlama

Haritayı komple anlamak için haritayı yönüne koymadan, ne aradığını anlamadan, işaretleri çözmeden haritayı komple anlayamasın.

         Haritayı komple anlamanız için haritayı yönüne koyup, işaret gruplandırılmasını yapıp işaretlerin araştırılması yapılmalıdır.

         Detaylara inmeden haritayı komple anlamak mümkün değildir. Her detay etraflıca incelenmesi gerekir.

         Haritayı anlamada belkiden en önemli kural şudur. Ne aradığınızı bilmek şarttır. Buradan hareketle haritayı anlamaya çalışabilirsiniz.

         Haritayı komple anlama o kadar kolay bir iş değildir. Zaten yaptığımız işin kolay olmadığını sizde farkındasınızdır.

         Her iş gibi definecilikte de zorluklar vardır. Bu zorluklar emek, para, zaman vs. bir tarafa eldeki verilerin değerlendirip anlama zorlukları çok önemlidir.

         Haritayı iyi okuyamadıysanız bu konuda uzmanlaşmış arkadaşlarınızdan yardım talep edebilirsiniz veya sitemize müracaat sonucu ilgili uzman arkadaşlarımız sizlere yardımcı olabilirler.

         Ne kadar harita çözerseniz o kadar tecrübe sahibi olur, haritaları kitap gibi okursunuz. Unutulmamalıdır ki harita definenin yerini gösterir veya yanıltır.

Konuya nasıl yaklaştığınız önemlidir. Aynı haritayı üç değişik define ekibine versek bunlar üç ayrı nokta kazarlar. Ancak üç değişik profesyonelce çalışan define ekibine versek hep aynı yeri kazarlara. Mantık tek olmalıdır. Olaya yaklaşma tek olmalıdır.

         Haritalar konusunda kitaplar alın okuyun , kendinizi profesyonelleştirin. Araziye çıkmak defineci için en son iştir. Önce harita etüt edilmeli iyice anlaşılmalı sonra diğer konulara geçilmelidir.

         Kazı yapmak definecinin en son işidir. Defineci demek iyi araştırma yapan kimse demektir. Nokta belli değilse harita o noktayı işaret etmiyorsa konuyu baştan alın tekrar inceleyin. Noktası belli olmadan rasgele kazı yapmayın. Emek, para, zaman ve başarı arzunuzu boşu boşuna risk etmeyin.

         Haritanın güvenliğinden emin değilseniz hiç uğraşmayın veya sahte bir harita ise çok çabuk çözersiniz. Sahte haritalarda 4-5 tane yanıltıcı ip uçları vardır. Kısa sürede çözülür ve definenin yeri net olarak bilinir.

         Uzman kişiler hariç olmak üzere haritalar hemen çözülemez.

         Gerçek haritaların çözümü daha zor ve definenin yeri tam net değildir. Defineyi yine oradaki mevcut iz ve işaretlerden yola çıkarak bulacaksınız.

         Haritanın komple okunması tamamen mantık ve profesyonelce çalışma sonucu olur. Haritayı etüt ettikten sonra kendiniz çizin. Haritayı çizemiyorsanız haritayı komple anlamamışsınız demektir. Size yardım şart olur.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define Haritaları Hakkında Genel Bilgiler

Definecilik kültüründe, daha öncede  gömülen definelerin daha sonraları gelip bulabilmek, yadanesillerine bu

 gömünün yerini bildirmek amacı ile deri, kemik, seramik ve kağıt  gibi nesneler üzerine çizilen şifre düzeneğidir..Bu tür şifreleri çözmek için

haritanın ait olduğu bölgeyi bulmak yeterli gelecektir.

Defineciliğin en büyük sorunlarından biri olan bilgisizliğin beraberinde  getirdiği  açıklardan yaralanmak isteyen     art niyetli insanların definecilere sattıkları sahte haritalar, Definecilikte sorun  haline gelmiştir. Sahte haritaların gerçeği ile ayırt edilmesi gerekir. Kaynağı belirsiz olan bu tür sahte haritaları satın almamak gerekir, itibar etmemek gerekir. Gerçek haritanın nasıl olduğunu aşağıda birkaç madde halinde sırlayalım.

1-     Define haritalarında belli bir ölçeklendirme yoktur

2-     Kullanılan kağıt kalitesi bu gün kullandığımız kağıt kalitesinden değildir.

3-     Kullanılan kalem bu gün kullandığımız kalemlerden farklı ve kalındır.

4-     Bölgeyi bulduğunuzda bölgeye uyum sağlar.

Elinize geçen harita gerçek harita ise, bundan %100 emin iseniz haritanın dilini çözmek o kadar zor değildir .haritanın dilini çözmeniz için tarihi bilginiz çok önemlidir.

Elinizdeki harita bölgenize aitse bu haritayı çözmeniz daha da kolay olacaktır.

1- Tarihi bilgi dağarcığı yüksek olacak

2- Haritanın arazideki durumuna uygun yönde tutulması

3- Üzerinde kullanılan rakam,yazı ve lisanının bilinmesi

4- İz ve işaretlerin neler ifade ettiğinin bilinmesi

5- Haritanın hangi döneme ait olduğunun anlaşılması

Öncelikle şunu ifade edelim. Harita okumak başlı başına bir sanattır. Haritaları çözmek için bilgi ister,harita çözmek çok zor olman bir iş olup, uğraşanın biraz yetenekli ve becerikli olması yeterli gelecektir.

Haritalarda yer ve bölge isimleri önemlidir. Her değişen kültürlerde yer ve bölge isimleri de değişmiştir. Bilindiği gibi Cumhuriyet döneminde bir çok yerin ismi bölgenin ismi hatta bir çok köyün ismi değişmiştir. Bu tür durumla karşılaşılınca İDARİ kayıtlara yada bölgenin YAŞLI insanlarına müracaat edilmesi gerekir.

Cumhuriyet döneminde kentleşmenin hızlı olması yol yapımları bir çok nişaneleri yok etmiş olabilir. Önemli ikinci konuda; tabi afetlerin tahribatıdır. Bu itibarla bölge coğrafyası çok iyi bir şekilde izlenmesi gerekmektedir.

Toplanılan bilgiler, veriler bir araya getirilip yeniden değerlendirilmelidir. Eski dönemlere ait haritaları, tahribatlar nedeniyle okumak oldukça zor bir iştir. Sabır, bilgi, beceri ve araştırma gerektiren bir iştir.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte Mezar Kazı Tekniği

Günümüzde olduğu gibi eski medeniyetlerden de cesetler inançlara göre saklanırdı. Bu saklama işi medeniyet ve inançlara göre farklılık göstermektedir.

Bu konuda en basit mezar türü toprağa açılmış bir çukur şeklinde , bazen bu çukurun kenarları taşlarla örülerek bir sandık halinde olabilmektedir.

Eski medeniyetlerde ölüler bazen yerleşim alanı içine gömülürdü, Yerleşim alanı içine gömülen cesetler genelde odaların tabanında yer alırdı. bazen de yerleşim alanı içine gelişi güzel yerlere gömerlerdi.

Yerleşim alanları dışına yapılan ölü gömme, toplu mezarlık alanları oluşturulurdu.

Mezar kazılarında öncelikle dikkat edilmesi gereken unsur, kazılacak mezarın hangi medeniyete hangi din mensubuna ait olduğu bilinmelidir. bilinmiyorsa araştırılmalıdır. Mutlaka bir kanaate ulaşılmalıdır. Bu tür mezarlarda pek fazla değerli eşyalar bulunmaz, çoğu zaman boş olurlar, Yani ölü armağanları olmayanlar çoğunluktadır.

Bu alanlara Kazı yapılırken mutlaka deneyimli olmak yada deneyimli birinde yardım almak kazı yapanın faydasına olacaktır.

Bu tür kazılarda dikkatlice üstten alta doğru kazılarak inilmelidir. kazının geniş çaplı olmasına dikkat edilmelidir. Cesede ait kemiklere rastlanınca tam orta yerinde temizlenmeli kemiklerin kırılıp dağılmamasına dikkat edilmeli , ölü armağanları alındıktan sonra kemikler paketlenip en yakın müzeye teslim edilmelidir.

Mezarda çıkabilecek içi toprak dolu kap kacak gibi eşyalar rast gele boşaltılmamalı, içindeki toprak paketlenip incelenmek üzere ilgili müzeye teslim edilmelidir.

Yerleşim yerleri dışında toprak üzerinde hiç bir nişanesi olmayan mezarlıkların keşfi çoğu zaman rastlantı şeklinde olmuştur. Böyle bir rastlantı esnasında mezarlık alanı iyice tespit edilmeli, Bunun için:

Bitki örtüsünün farklılaştığı yerde başlanarak 5x5 cm kalınlığında 40 cm uzunluğundaki kazıklar 1x1 metre aralıklarla çakılmalı, ve bu kazıklar ip ile birbirine bağlanmalıdır. Daha sonra 25 MM kalınlığında darbelere dayanıklı 150 cm uzunluğunda T şeklinde bir demir kazık ile iple yaptığımız plan karelerine merkezine çakmalıyız. demir kazığımızın kolaylıkla çakıldığı yer mezardır.

Bu anlattıklarımız yasal izin alınmış bir kazı varsayarak anlatmış olduk, yasal olmayan kazı yapmaktan kaçınınız.Bizden uyarılması, hayırlı olsun

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte  Kazı Ana İlkeleri

1- kazı alanı mümkün olduğunca geniş tutmak

2- Kazıyı uygun aletlerle yapmak (kepçe gibi makinelerle yapmamak)

3- Yanları dik olmalı (90 derece dik olmalı)

4- Çıkan toprağın nereye atılacağı önceden belirlenmeli

5- Çıkan toprak enkazı kazı alanında en az 2 metre ileride tutulması.

6- Kazıdan önce ve sonra alan resimlenmeli,

7- Kazı öncesi kazı alanı5x5 cm kalınlığında 40 Cm uzunluğunda kazıklar çakılmalı ve bu kazıklara ip bağlanarak kazı alanı bir çerçeve içine alınmalıdır.

8- Bir miktar toprak kazıldıktan sonra zemin temizlenmelidir, çünkü bu katman insanoğlu tarafında oluşturduğundan, gömüyü yapanın bıraktığı herhangi bir iz sizi sonuca götürebilir.

Bu anlattıklarımız yasal izin alınmış bir kazı varsayarak anlatmış olduk, yasal olmayan kazı yapmaktan kaçınınız.Bizden uyarılması, hayırlı olsun

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte  Kazı Tekniği

Kazı öncesi yapılması gereken önemli işler, kazının amacı, kazı için uygulanacak yöntem ve ayrıntılı bir program hazırlanması başarının temel ilkesidir.

Kazıya; yasal , parasal ve işgücü şeklindeki sorunlar çözümlenmeden başlanmamalıdır.

Kazı yapılacak alanın toprak ve jeolojik yapısı kazı yapan için bir kaynak halindedir, bu kaynak yazılı bir metin nasıl okunuyorsa öyle okunmalıdır. Çünkü toprak yapısını katmanlarını okumak bu bilgiler tarihsel bilgi niteliğindedir, toprak katmanları iyice okunmazsa kazıda başarı sağlanmayacak kadar ciddi bir konudur. Kazıyı yapacak insanın toprak yapısını çok iyi okuyabilecek bir tecrübeye sahip olması gerekir,böyle bir tecrübesi yoksa mutlaka uzman birinde yardım almalıdır.

Kazı işi kendi başına bir bilim dalıdır. Bu nedenle amaç, ve yöntemleri vardır.

1- Kazılacak alan tabakası çok iyi belirlenmeli ve bulunan tüm özelliklere programa dahil edilmek üzere kayıt altına alınmalıdır. Üzerinde belli bir zaman geçmiş yüzey,açılmış çukur ve benzeri gibi tabakalar insanoğlunun müdahalesi sonucunda oluştuklarında farklılık içerecektir. İnsan tarafından oluşturulan katmanlar üzerinde ne kadar zaman geçerse geçsin orijinal tabakaya göre yumuşak, yine orijinal tabaka bitki örtüsüne göre farklı bir bitki örtüsüne sahiptir.İnsan tarafında oluşturulan katman üzerinde yetişen otlar ana tabakaya göre uzun boylu ve kökleri kalın olur. Bu imceliği ancak bu konuda uzmanlaşmış biri tarafında fark edilebilir. Aradığınız şeyler insan tarafında oluşturulan katman içinde olur aranacak katmanda bu katmandır. bu nedenle katmanlar itina ile incelenmelidir.Bu yöntem kazı biliminin ana öğesidir.

2- İnsanoğlunun müdahalesi sonucunda oluşan tabaka içinde insan oğlunun izleri vardır.rengi yapısı orijinal katmana göre farklılık taşır. Bu nedenle ana katmanla uğraşıp zaman ve maliyet kaybına neden olmamak yararınıza olacaktır.

3- Tabaka katmanları aşağıda ki izlenmelidir.

A)- Zamanla en üste kendiliğinde oluşan katman
B)- Kamufle katmanı
C)- Sertleştirilmiş, çamur,kil kum yada taş gibi katman
D)- Çukur duvarları
E)- Orijinal katman (ana katman)

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte  Can Güvenliği ve İlk Yardım

Buluntuya rastlanıldığından  hemen  çıplak elle temas edilmemeli, buluntu kapalı alan  içinde  ise 

 havalandırılmadan  içeriye  girilmemeli.Kapalı alanlara  maskesi girilmemeli,
Gazların çoğu zehirlenmeye yol açabilir.Bu zehirlenmeler Karbonmonoksite bağlıdır. kandaki oksijen ile yer değiştirerek kanın vücuda oksijen taşımasını önler ve böylece vücudun zehirlenmesine sebep olur. Organik çürüme ve uzun  süre  kaaplı alanda  kalan define ve  yanındaki muhtelif  madenler  okside  olmuş olabilir. Ayrıca bazı mezar ve gömüler zehirle temas ettirilmiş ihtimali unutulmamalı .Can güvenliği açısında  her  zaman  itina gösterilmeli plastik eldiven  ve  gaz  maskesi sürekli yanlarından  olmalı, gömüye  ulaşılınca  heyecana kapılmamalıdır. Herhangi bir durum da kazazede derhal en  yakın  sağlık  kuruluşuna hızlıca  ulaştırılmalı.

İlkyardımda  yapılması gerene acil  müdahaleler:

Küçük dış kanamalar: Kısa süreli basınç uygulama kolayca pıhtılaşmayı sağlar hiçbir zaman yaradaki pıhtı silinmez. Yara kirli ise su ve sabunla yıkanır. Yaranın üzerine mikropsuz sargı bezi ile baskı uygulanır. yara kolda elde veya bacakta ise kalp seviyesinden yukarı kaldırılırsa kanama durması kolaylaşır. Yaraya herhangi bir ilaç vs. sürülmemelidir.

Büyük Dış Kanamalar :

Kanama çok fazla olursa şok gelişebilir. Kanama durdurulmaya çalışılır. Gerekirse turnike uygulanır.
Zehirlenmeler: Kusturulur. Alınan maddenin sulandırılması için bol miktarda su  verilir. Bilinç kaybı varsı havale geçiriyorsa yakıcı madde içti ise petrol ürünü içmiş ise kusturulmaz. Gaz zehirlenmelerinde hasta hemen açık havaya çıkarılmalı oksijen verilmelidir.

Böcek ısırmalarında:

- Elinizi kullanmadan böceği uzaklaştırın.
- Yarayı bol sabun ve suyla yıkayın.
- Bölgeye soğuk uygulayın.
- Yara bandı ile kapatın.
- Akrep sokmalarında serum gerekebilir.
- Derhal doktora başvurun.

Yılan ısırmalarında

Belirtiler: Ağrı, ikili diş izi ve yılanın kendisi.
- Yarayı sabun ve bol suyla yıkayın.
- Bölgeyi vücudun aşağısında ve hareketsiz tutun.
- Derhal doktora başvurun.

Önemli: Çalışma alanı tünel gibi kapalı bir alansa  yukarıda  düşecek  her  hangi bir  kütle  parçasına karşı gereken  tüm tedbirler  alınmalı, ihmali kafaya düşecek  bir  taş  parçası ölümle  sonuçlanabilir

 

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecinin Kullanması Gereken Araç ve Gereçler

Günümüz koşullarından definecinin kullanması gereken araç ve gereçler

1- Alan tarama cihazı.

2- Nokta tespit cihazı.

3- Kazma-Kürek

4- Balyoz-Murç-Keski

5- İp-5x5 Cm kalınlığında 40 Cm boyunda kazıklar

6- Emniyet şapkası

7- Kalın sicim ip

8- Gaz maskesi

9- Muhtelif boylarda çapa

10- Mala

11- Fırça

12- El arabası

13- Makara sistemi ve kova

14- Elek

15- El feneri

16- Pusula 

Bu araç ve gereçler birlikte kullanıldığından can güvenliği ve sağlıklı bir kazı yapmayı sağlayacaktır.

Yasal olmayan hiç bir işlem yapmayınız, tüm işlemleriniz yasalara uygun olsun

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte Teknoloji Kullanımı

Modern defineciliğin teçhizat portföyünde olmazsa olmaz unsurlarında  NOKTA TESPİT cihazlarıdır. konunun yasal boyutunu 

 "YARGITAY KARARI"  başladığından okuyabilirsiniz.

Teknolojinin ve bilgini yoğun  kullanıldığı  çağımızda, definecilik alanında  mutlaka  teknolojiden  faydalanmalıdır. Teknolojinin avantajları yanında dezavantajları söz  konudur  bu nedenle bilgi+teknoloji birlikte  kullanılmadır. Var sayalım  elinizde  mükemmel bir  teknoloji var, Araştırma  yapacağınız araziyi tanıyorsanız, iyi

 seçememişseniz teknoloji size fayda vermeyecektir, Neyi? Nerede? Nasıl? arayacağınızı bilmeniz gerekir, Bunun  için Arkeolojik ve  jeofizik biliminde  azda  olsa  bilgi sahibi olunması gerekir.

Piyasada birden çok markaya sahip cihaz ve dedektör satılmaktadır, biz burada marka yerine cihazların can alıcı yönü olan tasarımda kullandıkları malzemeyi öneriyoruz, Bir nokta bulma cihazı;dijital flaş bellekli ve bu belleğe kıymetli metallerin manyetik frenkaslarının yazılı olanları tercih edilmelidir. aksı olan bir cihaz sizi yarı yolda bırakır başarı sağlatmaz.

Definecilikte en ideal arma sistemi " kamera sistemleridir" bu sistemler hem pahalı hem de başlı başına eğitim alınmasını gerektirir, imkanları olanların bu sistemleri mutlaka kullanmalıdırlar.

Cihaz seçiminde mutlaka cihazların dilinde anlamak yada anlayan birinden yardım almak gerekir, yoksa satın alacağınız cihazla dağlarda çivi ve at nalı toplamaya devam edersiniz. Şunu unutmayınız, cihazlar gömüyü bulmaz, cihazlar sizin bulduğunuz bir takım şüphelerinizi test eder, ve işinizi kolaylaştırır.

Cihazları kullandığınız alan içinde herhangi bir sinyal alamdınız, ancak araştırma alanı içinde yüzeysel olarak belirli nişaneler var, rahat değilsiniz ve halen kafanızda soru işareti var ise o zaman alanı fotoğraflayın, kamera kullanarak alanı kare kare kameraya kaydediniz, elde ettiğiniz görüntüleri defalarca izleyerek çözüme gidiniz, çözemediniz o zaman bu konularda uzmanlaşmış birilerinden yardım isteyiniz.

En güzel yöntem Arkeoloji yöntemlerini kullanmaktır.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define Araştırmalarından Kullanılan  Teknoloji sistemleri

Yer altında bulunan  işlenmiş yada işlenmemiş metalleri bulmada kullanılan elektronik yada elektronik olmayan

sistemleri tek tek inceleyelim.

Elektronik Cihazlar

  Dedektör  Sistemleri : Dedektör sistemleri, gaz,sıvı ve katı halde bulunan maddeleri özelliklerine göre diğer metallerden ayırabilen elektronik sistemlerdir. Bu

 sistemler kullanılacak işe ve alana göre ayrı ayrı tasarlanır. Mayın bulmak için tasarlanmış bir dedektörle altın yada gümüş gibi  metalleri bulmanız imkansızdır.O zaman definecinin kullanacağı dedektör geniş amaçlı bir tasarım olması gerekmektedir, Altın, Gümüş, Bronz, Bakır, Demir gibi madenlerin yanında boşluk kemik  gibi ve hatta  bu metallerin oksit gazını da tespit etmeli ve derinden algılamalıdır.

  

Bu tür cihaz yer altında gelen ve bulmak istediğimiz metalin manyetik frekansını  yakalama okuma ve cinsine göre ayırım yapabilecek şekilde tasarlanmalıdır.Dedektörlerin önemli unsurlarından biride "toprak ayarı" dır bu yara  arama başlığının dolaştığı yerde değeri olmayan metallere yada küp parçaları içinde bulunan metal parçalarına ait zayıf frekansları es geçme  olayıdır. toprak ayarı denilen sistem yoksa kullanıcı durmadan sinyal alacak ve  başarısız kalacaktır. Dedektör tasarımının yanı sıra kullanıcının deneyim ve bilgi sahibi olması şarttır,

  Dedektör sistemi yer altına sinyal gönderemez, arama başlığı yeryüzüne yayılan yaklaşık 10 Cm yüksekliğindeki Metallerin yaydığı manyetik frekanslarını yakalar. Siz arama başlığını 10 cm den yüksek tutarsanız  dedektörün  yayılan frekansı yakalama şansı ortadan kalkar. Kullanımla ilgili önemli konulardan biride sıcaklıktır. Gün sıcaklığı  15 ile 25 derecelik ısı arasında iken  arama yapılmalıdır.

   Definecilik masraflı bir hobidir bu nedenle  araştırma yapmadan önce çok güzel hesaplamalar yapılmalıdır.

  Unutmayın ki dedektör defineyi bulmaz, sizin bulduğunuzu teyit eder, hedef noktayı test eder. Bunun içinde  büyük masraflara katlanmanızı tavsiye etmiyoruz. Bulmada, size tarih bilgileriniz yardımcı olacaktır.

Alan Tarama Sistemleri : Bu sistemler daha geniş çaplı alanı  taramakta ve nokta tespitini kademeli olarak yapmaktadır. Dedektör sistemlerinden daha avantajlı olarak görülmektedir, dijital ekran ve metallere göre ayırma özelliğine sahiptir, uygun tasarımlı olanları alıp kullanmanızı tavsiye ederiz, y alırken kalite ve garanti belgesinin olmasında dikkat etmek gerekir.

Kamera Sistemi: Definecilikte kullanılacak en ideal sistemdir. Bir video kamere yapısında olup, iki adet yardımcı antenle çalışan,  kapalı alandaki görüntüyü ve sesi çok derinlerden algılayan,  kaydeden daha sonra bilgisayar ortamında görüntüler hakkında değerlendirme yapma imkanı olan bir sistemdir.

Çubuk Sistemleri: Muhtelif metallerden imal edilmiş, elde çalışan elektronik olmayan, görünüşte basit olan bir sistemdir. Bu sistemin avantajı kadarda dezavantajı vardır. bir çok sorunları olan bir sistemdir, Çünkü toprak içinden binlerce çeşit mineraller var bunları yakalama yorumlama ve ayrıma gibi bir özellikleri bulunmamaktadır. Başka dezavantajı; güneş patlaması, kutup bölgeleri; atmosferik olaylar, yüksek gerilim hatları, uydu araçlarından  gönderilen (TV ve Cep Telefonları Gibi) bir çok sinyaller bu sistemin sağlıklı çalışmasını büyük ölçüde etkilemektedir.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte Kurallar

Definecilikte  Kuralları

Definecilikte kullanılana 10 altın değerindeki kurallar

1- Ön araştırma ve kazı işlerinde arkeolojik metotlardan faydalanmak.

2- Toprak yapı ve katmanlarını tanımak için Jeolojide faydalanmak

3- Ele geçen eserin hangi çeşit madende yapıldığını yada hangi kıymetli taş kullandığını anlamak için Madencilik Dalında faydalanmak.

4- Araştırma ve kazı maliyet bilançosunu çıkartmak

5- Gerek kayalardaki figüranlarda gerekse elde edilen tarihi eserleri tanımak için Sanat Tarihi ve Medeniyetler Tarihinde faydalanmak.

6- Kazı bir ameliyata benzer, toprağı neşterlemeden önce yüzeysel verileri iyi bir şekilde tahlil etmek.

7- Sonuca daha erken ulaşmak için teknoloji kullanmak.

8- İşaret, figüranlar alfabe ve matematik kurallarında oluşur. İşaretlerini dilini öğrenmek uzunluk derinlik ölçümlerinde matematiğin uzunluk birimlerinde, Kaya mezarları, Tümülüsler, şahıs gömüleri bir takım kuralları çözmek için geometride faydalanmak.

9- Halk biliminde faydalanmak

10- Antik toplumların dinsel ve etnik yapılarını hareketlerini öğrenmek için Dinler Tarihinden faydalanmak

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Define İşareti Nasıl Yapıldı ?

Girit Kültürü ile başlayan ve Bizanssın yıkılışı ile son bulan, sert çisimler muhtelif semboller, heykeller yazı yazan

EPİGRAFİ denilen bir bilim dalı vardı.

   Osmanlı'da bu bilim dalı NAKKAŞÇILIK, askeri birimler içinde LAĞIMCILAR şeklinde gelişerek devam etti.Osmanlı tarihi eserlerden görülen eşsiz güzellikte ki taş yontmalar şekkiler yazılar desenler Nakkaşçılıkla uğraşan ustaların zanaatıdır.Savaşlarda lağımcılar kullanılırdı, Lağımcılar kale yakınlarından tüneller açarak savaşan askerlerin gizlice kale içine girmesini sağlarlardı.

   Sert cisimlerle uğraşanlar çırak, kalfa ve usta şeklinde bir eğitim alırlardı.

   

Dünya coğrafyasında bir çok çeşitli, yapıya sahip kaya mevcuttur. Her kaya yapısı işlemeye elverişli değildir.Hangi kayanın daha kolay, nasıl işleneceği konusunda pratikten eğitim verilirdi. Çünkü yapılacak olan eser yıllarca yaşayacak kadar sağlam olacaktır. Eğitim alan insan kayanın yapısından  iyi anlar. Eğitimsiz sırada insan bu tür işleri yapamayacağı açık olarak görülmektedir.

   Günümüze ulaşan lahit, kaya mezarları,sütün başlıkları heykeller ve sair eserlerin hepsi EPİGRAFİ bilim dalında yetişen insanlara aittir.

    Definecilerin, işaret dedikleri muhtelif sembollerde epigrafi ustalarına ait bir düzeneklerdir. Epigrafi de çırak, kalfa ve usta şeklinde yapılan eğitim düzeni bir standardı da beraberinden getirmiştir.

  Define ile ilgili şifreleme düzeneği yapılacağı, coğrafya koşulları, kayanın sağlamlığı doğa olaylarına (deprem,su,sel,don,kar güneş,rüzgar... gibi) dayanıklı olanları seçilmek zorundadır.

   Bu tür seçenekler bize gömünün, coğrafyanın hangi bölgesine, o alanda bulunan hangi cins kayaya  yapılacağına dair ip uçları vermektedir. Su ve sel olabilecek yerlere, yerinde kolay kaldırılabilen kayalara, ekim dikime elverişli alanlar gömü gömmeye uygun alanlar değildir

    Unutmayınız ki defineler için şifreleme düzenekleri yapılması için nasıl bir ustaya ihtiyaç varsa. Ayni şekilde bu işaretlerin çözümü içinde belli bir seviyede eğitime ihtiyaç vardır.Yapılan iş ne kadar bilimsel ise çözümü de bir o kadar bilimsel olmak zorundadır. Bu itibarla definecilikle uğraşan insanlar  tüm çalışmalarını bilimsel kaynağa dayandırmak zorundadır.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilik de Yüzey Araştırmasının Önemi

Define Arazi Yüzeyi Araştırmasının Önemi

Definecilik ve arkeolojide kazıya başlamadan önce ilk çalışması yüzey araştırması yapma ve bulduğu bulguları değerlendirme işidir. 

İnsanlar yaşadıkları topraklarda iz bırakırlar, orijinal doğaya yapılan her bir müdahale bir iz bir tabaka oluşturur.Bu tabakaların üzerinde ne kadar zaman geçerse geçsin orijinal doğaya göre farklılık oluşturur. Bu farklılıklar aşağıda anlattığımız şekillerde anlaşılır.

müdahale edilmiş ve orijinali bozulmuş tabaka üzerinde yetişen bitki boyları sap kalınlıkları, köklerin kalınlıkları orijinal tabii katmana göre farklı olur. yumuşaktır kolay ve rahat kazılır. Yine insanlar tarafında müdahale edilmiş kayaların yüzeylerinde oluşan yosun tabakası açık renkli ve gençtir.

Şahıs gömüleri ve kaya mezarları direkt olarak kaya içine yapıldığından kayaların yüzeyinde oluşan farklı tabakaları titizlikle incelenmelidir. bu tür yerlerin sonrada kapatılan kaya etrafında kirli beyaz yada yeşilimtırak renkte bir katman oluşur.

Yer altına gömülen muhtelif maddenler (altın hariç) zaman içinde yanar ve olarak gaz oluşturur, bu gaz yer yüzüne çıkmak için üst katmanları zorlar ve katmanın zayıf noktasına sızarak atmosfere dağılır, bu tür gazın sızdığı yerde bitki tabakası farklı olur, ya ot yetişmez, toprak yapısı çorak gibi dir, ya erken sararır, erken kurur kurumasa bile renkleri sarıya yakın yeşillikte olur.

Kışın karın lapa lapa yağdığı zaman yüzeysel araştırma yapmak çoğu zaman başarıya götürür.Toprak yüzeyine sızan gaz karın erken erimesine yada kar tutmamasına neden olur. kar tutsa bile kendi çevresine göre geç tutar erken erir,

Doğal tabakaya göre farklılık oluşturan her bir tabaka bulgu birer ip ucudur, bu ip uçlarının sağlıklı bir biçimde değerlendirilmesi gerekir.

Görüldüğü gibi definecilik kolay bir iş değil,bilgi  tecrübe ve titiz bir çalışma ister, bu nedenle araştırma yapılan alanlar üzerinde orijinal doğaya aykırı olan, insanların müdahalesi sonucunda oluşan katmanlara odaklanmalıdır.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilik te Saha Araştırması

Defineciliğe ilgi duyan bir insanın tarihe ilgi duymaması düşünülemez. Tarihe ilgi duymayan bir define meraklısı çok yıkıcı sonuçlar doğurur. Çünkü tarih bilimi her

şeyden önce çok önemli bir öğreti sanatıdır. İnsanlara bir kültür ve bilimsel yaklaşım biçimi aşılar.

 Aksi şekilde kendini motive etmiş ve çevresindekileri yönlendiren arkadaşların öncellikle tarihsel bilgiye yönelmelerini tavsiye ediyoruz.  Tarih konusunda kendisini geliştirme çabasında olan bir kişi arkeolojik yöntemlerde dahil olmak üzere metodoloji dahil bir çok konuda fikir sahibi olacak sahaya çıkmadan önce yapacağı tarihsel incelemeyi uygun bir düzende tertipleyebilecektir.

Konunun özüne gelirsek. Define ile ilgili araştırma yapacak kişi iyi bir tarih bilgisine sahip olmalıdır. Bu konuyla ilgili kitaplar okumalı mümkünse bir olayı birkaç değişik kitaptan, farklı tarihçilerin gözünden irdelemelidir. Define aranacak bölge tespit edildiğinde. O bölgenin geçmiş uygarlıklarının tümü gözden geçirilmelidir. Günümüzde İnternet yardımı ile hangi ilin hangi ilçesinin olduğu topraklarda hangi uygarlıkların hüküm sürdüğü ve bu uygarlıklar ile ilgili önemli bilgiler hemen bulunabilmektedir.

Sonuç olarak define aranacak bölgenin Tarihsel incelemesi köy alanlarına kadar inilerek detaylandırılmalı o bölgedeki bütün tarihsel geçmiş bilinmelidir. Tarihsel geçmişin bilinmesinin ardından yaşayan toplulukların mimarisi ve ölü gömme şekilleri ile diğer ilgilendikleri alanlar incelenmiş olmalıdır.

Bu çalışmanın amacı her toplumun her kavmin mimarisinin ve yaşam kültürlerinin farklı olmasına dayanır. Gidilen her bölgede her şehirde her köyde aynı şekillerde aynı mimaride gözlemlerle karşılaşılacağı diye bir kesinlik yoktur. Dolayısıyla ön çalışmaların ilk bölümü Tarihsel İncelemeyi içerir. 

Tarihsel inceleme olmadan yapılan çalışmalar. Tamamen tahminlere, tecrübelere ve hurafelere dayalı olarak yapılır ki bunu tavsiye etmemekle birlikte. Tecrübelerden faydalanılmaması gerektiğini söylemiyoruz. Tecrübelerin bilimle desteklenmesi konusuna vurgu yapıyoruz. Sayın site ziyaretçilerimizin bu konuya önem vermeleri gerekiyor.

COĞRAFİK İNCELEME

Define aranacak bölgenin Tarihsel İncelemesi yapıldıktan ve iyi bir ekip çalışmasının ardından. Bölge gidilecek en uygun yol tespit edilir. Unutmayalım ki zaman en önemli mali kaybı teşkil eder. Bunun için gideceğimiz zamanı ve yolu çok iyi tespit etmemiz gerekiyor. Bazı defineci arkadaşlarımızın bunda ne var ? dediğini duyar gibi oluyorum. Ancak bu konuyu küçümsemeyelim. Bir çok ekip yolu bulamadığı, tercih ettiği yollar kapalı olduğu veya yollarda çalışma olduğu için ilgili bölgelere ulaşamıyor. Sonuçta zaman ve para kaybı kaçınılmaz oluyor. Aynı zamanda bölgeye gidememenin verdiği hayal kırıklığı da cabası.

Öncelikle devlet kara yollarının internet sitesinden gideceğimiz yerin yol durumlarını ve açık kapalı konumunu kontrol ediyoruz. Ardından devlet meteoroloji işlerinin sitesinden gideceğimiz günün hava durum raporunu alıp amacımıza uygun olup olmadığını kontrol ediyoruz. Yüzlerce ekip gibi kar, yağmur ve başka hava şartlarına kurban gitmiyoruz !

Bununla yetinen arkadaşlarımız olabilir. Ancak ben daha detaya inmek istiyorum daha bilimsel çalışma yapmak benim amacım diyen arkadaşlarımız için birkaç tavsiyem daha var. Özellikle detektör kullanacak arkadaşlar kandilli rasathanesinin internet sitesinden yakın dönemde dünyanın kuzey yarım küresindeki manyetik alanı etkileyen güneş patlamalarının durumlarını kontrol edebilirler. Böylece detektörde ki kullanımın sağlıklı olmasına fayda sağlanmış olur. Ayrıca enerji ve tabii kaynaklar bakanlığının sitesinden gidilecek yer ile ilgili maden ve mineral oran durum listesini çalışma dosyalarına ekleyebilirler. Ayrıca ben gideceğim yerin haritasını isterim diyen arkadaşlarımız o yerin belediye ve valiliklerinin internet sitelerinden bu haritaları edinebilirler. Ayrıca sitemizin tasarım grubunun yaptığı CD çalışmalarında da Osmanlı imparatorluğunun il haritalarını bulabilirsiniz.

Bizce coğrafya üzerindeki çalışmalar bu kadarla yeterli olabilir. Ancak konuya daha profesyonel yaklaşacak arkadaşlarımız. O bölgenin geçirmiş olduğu depremleri, Su baskını, Sel, Toprak kayması gibi afetleri inceleyerek, çalışma yapacakları bölgede böyle bir durum var ise çalışmalarını buna göre yönlendirmelidirler. Kulaktan duyma bilgilerden ziyade bu çalışmaları yapmak çok önemlidir. Bazı bölgelere ilişkin bilgi edinemeyen ziyaretçilerimiz sitemize başvurarak yardım isteyebilirler.

Coğrafi çalışmamızı yaptık dosyamızı oluşturduk. Artık Sahanın keşfine geçebiliriz

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Definecilikte Jeofizik ?

Tarımsal etkinliğe ve doğa Afetlere uğramamış üst tabakaların üzerinde binlerce yıl geçse dahi insanın orijinal tabakalara bıraktıkları iler kaybolmaz. Ancak bu durum tepe eteklerinde ve yoğun bitki örtüsüne sahip alanlar için ilk bakışlarda insan izlerini bulmak mümkün olmayabilir, bu sorunu jeofizik yöntemlerle sonuç alınabilir.

Bir röntgen çekilişini andıran planlı çalışma ile sonuca erken gidilir. Bu nedenle araştırmaya tabi tutulan alanın değişik yönlerden resimlenmesi,alan içinde en ufak bir ayrıntının gözde kaçırılmaması,toprak katmanları hakkında bilgi edinmek için 50X50 Cm genişliğinde 50–100 Cm derinliğinde KLAVUZ SONDAJ çalışması alan hakkında net bilgiler verecektir.

İster yüzey isterse kılavuz sondajlardan elde edilen bilgiler birer sözlük ve kılavuz niteliğini taşır. Sözlük anlaşılır olmadıkça da hakkıyla kılavuzluk yapmayacağı kesindir.

Kılavuz sondajların yanları 90 derece dik olmasına itina gösterilmelidir. Kılavuz sondajlar bir Girit plan (plan kare) kazı sisteminde çapraz atlama şeklinde olmalıdır. Şöyle ki; kazı alanımızı 100 metre kareye indirdik. Bu alana 2x2 metre Aralıkla 50X50 cm şeklinde kareler oluşturup, bu oluşan kareleri in alana göre çaprazlama şeklinde olacaktır. Her açılan kılavuz sondajda elde edilen bilgiler kaydedilecektir. Böylece hem yüzeysel hem de kılavuzlardan elde edilen bilgiler birleştirilip değerlendirmeye tabi tutulacaktır.

Kılavuz sondaj sistemi insandan alınan kan örneğine benzer tüm vücut hakkında bilgi verir.

Araştırma alanı zemini ana kaya ise, elimize 2 kilogramlık balyoz alıp, anakaya ya vurup yankılarını dinlemeliyiz.

Önemli nokta alanımız içinde birbirine yaslatılmış iri kayalar olabilir, bu kayalar üzerinde yoğunlukla çalışmalıyız. Bu tür kayaların iriliği gözümüzü korkutmasın, bunlar insan gücü ile değil hayvan gücü ile taşınıp giriş kapatılmış olabilir.

Bu itibarla, defineci, dikkatli, itinalı bilimsel metodlar içinde ön araştırmasını tamamlamalıdır. Aynen bir röntgenci gibi, araştırma alanını röntgenleyecek, elde ettiği verileri bir laboratuar yöntemi ile tahlil edecektir. En ufak bir ayrıntı birçok zaman başarısızlığa neden verebilir.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik

Jeofizik Yerleşim

Definecilikte Yaşantı Yerleri Yüzey Jeofizik Kalıntıları

Yüzeye yakın jeolojik malzemelerin ve kayaçların fiziksel özellikleri   Antik  yerleşimlerde kullanılan yapı malzemeleri yöresel farklılıklar gösterdiği gibi malzemenin kaynak yerindeki özellikleri ve kullanım yerindeki özelliklerinde değişime uğramaktadır. Bu özellikler yapının yerini ve konumunu belirlemede yardımcı olur.

JeoFizik  İşaretleri

Topraktan yapılan, mimari yapılarda  kullanılanın yapı malzemesi olan toprak genelde taşınarak getirilir, değişik malzemelerle karıştırılır ve depolanır veya kullanılır. Bu işlem toprağın temel özelliklerini değiştirir. Bu tür özellikler kazılmamış katmanlara  göre oldukça farklı olacaktır. İnsan tarafından  müdahale edilen  katmanlar  üzerinden asırlar  geçse  dahi orijinal tabakadan sürekli farklılık göstermektedir. Bitki örtüsü çevredeki bitki örtüsüne  göre  farklılık göstermektedir.  Başka  bulgular, kül, kiremit, tuğla ,yapı taşları, işlenmiş mermer  parçaları, çanak ve  çömlek  kırıkları bölgenin  yerleşim alanı olduğunu ele vermektedir. Yine  buradan  insanların  yaşamasına, tarım  yada  hayvancılığa elverişli su  kaynağının  olması önem  taşır.

Buradan  şu  özellikler  sıralanmaktadır;

Bozulan, taşınan yada  dolgu malzemesi olarak kullanılan toprak, daha gevşek, daha gözenekli
veya çevresine göre daha az veya fazla iletkenlik veya manyetik özellik gösterebilir.
− Herhangi bir  nedenle müdahale edilen toprak  yapısı  daha farklı ve karmaşık olacaktır. Bu  karmaşıklığın kendiside işaret oluşturacak ve  alan yada  bölge kendisini ele verecektir.
−  Kil yada  dolgu toprağın sıkıştırılması dövülmesi çamur  hale getirilmesi yoğunluğu, gözenekliliği ve
geçirgenliği etkileyecektir. Yoğunlukta ki değişim o alandaki öz direnci değiştirecek elektromanyetik  olarak kendisini ele verecektir.
− Geniş  alandaki nem duruma bağlı olarak katmandaki gözeneklerdeki sıvı miktarı özdirenç değerleri üzerinde
etkin olacaktır.elektromanyetik sistemlerle  kendisini ele verecektir.
− Duvarlarda ve özellikle ev tabanlarında kullanılan kil sıvamalar geçirimsiz ince tabaka görevi
görürler.
− Yangın geçirmiş veya ocak olarak kullanılmış yerlerdeki ısı etkisi manyetik duyarlılık üzerinde
etkili olacak sonuçta kendisini ele verecektir..
− Pişmiş malzemelerden yapılan kaplama veya duvar malzemeleri ile yığma yapılarda manyetik
duyarlılık değişir,bu değişim manyetik olarak  kendisini ele verecektir.
− Yerleşim yerlerinin yanı sıra ilk çağlarda maden çıkarılan veya cevher işleme için kullanılan
yerlerdeki atıklarda hedef oluşturmaktadır.
− Yerleşim yerleri çevresindeki atıklar zaman içinde toprak ile örtüldüklerinde araştırmaya uygun
hedefleri oluşturmakta ve yerleşme yerine işaret etmektedir. 

  − Yerleşim yerleri çevresindeki  bitki örtüsü, antik dönemlerde  yetiştirilen  muhtelif  ağaçlar, süs bitkileri  gibi  unsurlar alanı ele veren  bir takım  unsurlar  olacaktır.  

     

Özet  öneri  :

Kazıya başlanmadan önce cevre fiziki yüzey  araştırılacak, define  gömülen yer  mutlaka fiziki değişime  uğramıştır. Bu itibarla kazının  40-100 cm sonrası fiziki değişmeler  nedeniyle  orijinal  katmana göre renk  ve  yoğunluk bakımından  farklıdır. Farklılık yoksa  kazıyı durdurunuz, değişme devam ediyorsa  devam ediniz. yukarıdaki resmi dikkatle  inceleyiniz.

Abdullah Vecdi ÇOBAN

Modern ve  Profesyonel Definecilik