Su İnsan vücudunun her hücresi, dokusu, organı ve yaşamak için gereken her türlü reaksiyonu ancak su ile mümkün
Beslenmek, sindirim, solunum, dolaşım gibi yaşamın devamını sağlayan bütün fonksiyonlar, ancak sulu bir ortamda gerçekleşir
Altı hafta yemek yemeden yaşarız ama bir haftadan fazla susuz kalamayız
Vücut ağırlığımızın sadece yüzde 10’u kadar su kaybı bile, şiddetli halsizlik ve sıcak çarpmasına neden olur
Bu oran yüzde 20’e çıktığında ise yaşamımız tehlikeye girer
Yani su, bir yaşam içeceğidir
Yetişkin bir insanın vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 55-75’i sudan oluşur
Kişinin vücut bileşimine, yaşı, cinsiyeti, ağırlığı gibi pek çok faktöre bağlı olarak bu oranlar değişir
Örneğin zayıf bir insanın vücudundaki su miktarı çok daha yüksektir
Daha çok kasa sahip olan erkek vücudu, kadınlara göre daha fazla su içerir
Gençlerde yaşlılara göre daha çok su bulunur
Yeni doğan bebeklerin ağırlıklarının yüzde 75’si su olup, bu oran yaşlandıkça yüzde 50’ye kadar azalır
Vücudun tüm dokularında su vardır
Kanın yüzde 83’ü, yağsız kas dokularının yüzde 73’ü, vücut yağının yüzde 25’i, kemiklerin yüzde 22’si sudan oluşur
Kalori içermeyen su, 1 kısım oksijen, 2 kısım hidrojenden oluşan basit bir yapıdır
Su ne işe yarar?
· Vücutta yaşamak için gereken tüm işlemler, sulu bir ortamda gerçekleşir
Vücut hücrelerinde oksijen ve besin öğelerini taşır
Zararlı maddelerin vücuttan atılmasını sağlar
Ağız, gözler, burun gibi tüm vücut organların nemlenmesini sağlar
Kan, mide sıvısı, tükürük, fetusun gelişmesini sağlayan amniyotik sıvı, idrar gibi vücut sıvılarının büyük kısmı sudan oluşur
Dışkının yumuşamasını sağlayarak, kabızlığın önlenmesine yardımcı olur
Eklemlere destek sağlayıp, vücuttaki organların ve dokuların korunmasını sağlar
Vücut sıcaklığını 37º C’de tutar
Özellikle fiziksel aktivite sonrasında yükselen vücut sıcaklığını terleme yoluyla dışarı atan su, vücut ısısının 37º C’ye inmesini sağlar
Vücudun suya ne kadar ihtiyacı vardır?
Su ihtiyacı vücudun kullandığı enerji miktarına bağlı olarak değişir
Yetişkinlerde enerji harcamasının her kalorisi başına 1-1,5 ml gereklidir
Her 1000 kalori için 1-1,5 litre veya günlük 2000 kalorilik diyette en az 8-10 bardak su alınmalıdır
Su ter, idrar, dışkı ve solunumla kaybedilir
Vücutta depolanmayan su, sıcak ve nemli havaların etkisiyle, ağır fiziksel aktivitelerle daha çok kaybedilir
Önce susama duygusuyla kendisini belli eden su kaybı, halsizlik, güç kaybı olarak belirti verir
Aşırı sıcaktan kaynaklanan daha ileri kayıplarda ise sıcak çarpması veya sıcaklık şoku yaşanır
Vücudun kimyasal reaksiyonlarını gerçekleştirebilmesi için kaybedilen suyun mutlaka yerine alınması gerekir
Su kaybını önlemek için neler yapılır?
· Çok sıcak ve çok soğuk havalarda vücut, normal ısısını düzenlemek için daha çok su harcar
Böyle havalarda daha çok su içmek gerekir
Yoğun egzersiz yapan ve ağır işte çalışanlar, terleme ve deriden buharlaşma yoluyla daha çok su kaybeder
Normalde günlük tüketilen 8 bardak su, bu tür durumlarda saatte 1-3 bardak daha artırılabilir
Uzun süren uçak yolculuklarında deriden daha çok su buharlaşır
Uçak yolculuğu sırasında daha çok su tüketilebilir
Hamilelik ve emzirme döneminde kadınların artan su ihtiyacını karşılamak için günde 2,5-3 litre su tüketmesi gerekir
Ateş, ishal, kusma gibi hastalık durumlarında su kaybı daha çok olur
Bu tür hastalıklarda bol su ile birlikte, diğer sıvılardan da tüketmek gerekir
Yüksek posalı yiyecekler su çektiği için oluşabilecek kabızlık, daha çok su içerek giderilebilir
Sağlıklı bir insan vücudu yeterince su alıp, gerektiği kadar suyu dışarı verir
Susama duygusu ile birlikte içilen suyun fazlası, böbrekler tarafından idrar haline getirilerek atılır
Bazen bu mekanizmada sorunlar yaşanabilir
Özellikle yaşlılar, çocuklar ve hastalık geçirenler, su kaybettiğini fark etmeyebilir
Bu durumda susamalarını beklemeden daha çok su tüketmelerini sağlamak gerekir
Kişinin yeterince su tüketip tüketmediği, idrarından kontrol edilebilir
Eğer idrarları az ve koyu renkte ise, bu yeterince sıvı tüketmediklerini gösterir
İdrarları berraklaşıp, yeterli miktarda gelene kadar sıvı içirmeye devam edin
Yeterince su tüketmenin bir başka ölçüsü de, yoğun fiziksel aktivite sonrasındaki ağırlığın ölçülmesidir
Vücudun her yarım kiloluk ağırlık kaybına karşılık, 2 bardak su içilmelidir
Su tüketimini nasıl artırılabilirsiniz?
· Vücudunuzdaki su oranını normal düzeyde tutmak için günde en az 8 bardak su tüketin
Gün içinde su araları verin ve masanızda bir bardak su bulundurun
Yemeğe bazen çorba ile başlayın
Beslenmenizi su, süt veya meyve suyu ile tamamlayın
Kafein içeren kahve, çay gibi içecekleri olabildiğince az tüketin
Kafein ve alkol, diüretik etki göstererek, daha fazla idrara çıkmanıza neden olur ve su kaybını artırır
Sosyal toplantılarda alkollü içkiler yerine, soda için
Sıcak havalarda, fiziksel aktivite yaparken veya sonrasında susamayı beklemeden, mutlaka su için
Egzersiz sırasında her 15-20 dakikada bir, 125-150 ml (bir küçük bardak) su için
Dışarıda, seyahatlerinizde çantanızda mutlaka su şişesi bulundurun
Özellikle uçak seyahatlerinde daha çok su içmeyi unutmayın
